Το έργο τέχνης στα όρια της παράνοιας

«Αντίχριστος»

Σκηνοθεσία: Λαρς φον Τρίερ

Ένας Δανός πρίγκιπας που ερωτοτροπεί με τα όρια της παράνοιας… Μετά τον Αμλετ, ο πρίγκιπας του σκανδιναβικού κινηματογράφου Λαρς φον Τρίερ. Στον «Αντίχριστο», την τελευταία ταινία του, που αποτελεί μια «ολοκληρωτική» κινηματογραφική πρόκληση, ένα ζευγάρι (Γουίλιαμ Νταφόε, Σαρλότ Γκενσμπούρ) πενθεί για τον θάνατο του μικρού αγοριού τους και απομονώνονται σε ένα σπιτάκι στο δάσος, σε μια «Εδέμ», όπου «ο άντρας και η γυναίκα χωρίς ονόματα» αναμφίβολα πρέπει να ιδωθούν σαν σύγχρονοι Αδάμ και Εύα, σε μια φιλμική επανεγγραφή της συνάντησης του ανθρώπινου είδους με το πρωταρχικό «Κακό»…

Μέχρι τη μέση περίπου της ταινίας ο σκηνοθέτης καταφέρνει να ελέγξει πλήρως το υλικό του, με εικόνες απίστευτης εικαστικής σύνθεσης, στα όρια του αβαγκάρντ σινεμά, ενώ οι ηθοποιοί του, ειδικά ο Νταφόε, δίνουν μεγάλες ερμηνείες. Ωστόσο, όταν πια ο Λαρς φον Τρίερ έχει διαγράψει τη βασική κατεύθυνση της σύνθεσής του, τότε, πιθανότατα γιατί υπερισχύει η… κατεδαφιστική του διάθεση, η ιστορία του αποσυντίθεται σε τραγελαφικές σκηνές…

Έργο απόλυτου μισογυνισμού, ενταγμένου ωστόσο σε μια βαθύτερη άρνηση του ανθρώπινου είδους, χωρίς πολιτισμικές αναστολές. Ο Λαρς φον Τρίερ δηλώνει εξαρχής πως ο «Αντίχριστος» προήλθε από την πάλη του με τη βαθιά κατάθλιψη από την οποία υπέφερε τα τελευταία χρόνια. Τολμώ να πω αυτή η δήλωση δεν μοιάζει να είναι κάποιο επικοινωνιακό πυροτέχνημα αλλά, αντίθετα, η αρρώστια του Λαρς φον Τρίερ φαίνεται να είναι ένα αυθεντικό προϊόν της εποχής μας, ικανή συνθήκη για την παραγωγή τέτοιου είδους έργων, δομικά ανισόρροπων, αισθητικά «άπληστων» και πληθωριστικών, και οργανωμένων με επίκεντρο το αδυσώπητο οντολογικό κενό…

Ο «Αντίχριστος» δεν είναι σε καμία περίπτωση ένα αδιάφορο έργο, ωστόσο προϋποθέτει ένα εξαιρετικά ανήσυχο κοινό, και με κατανόηση για την περίφημη «κρίση δημιουργικότητας» των μεγάλων καλλιτεχνών.