διόρθωση

Στην αποσπασματική παρακολούθηση εκ μέρους μας της ετήσιας συγκομιδής των ελληνικών ταινιών ξεχωρίζει ασφαλώς η «διόρθωση» (με πεζό το δέλτα παρακαλώ, μια «μικρή» διόρθωση) του Θάνου Αναστόπουλου. Τρία χρόνια πριν, ήταν «Όλο το βάρος του κόσμου», μια ταινία που έμοιαζε περισσότερο με επιδέξια άσκηση ύφους. Από τότε όμως ο Αναστόπουλος οδοιπόρησε και ασκήθηκε όσο ελάχιστοι, και σήμερα εκπλήσσει με την απόσταση που έχει διανύσει. Με το ύφος αλλά και την ηθική τόλμη ενός Αθηναίου Μπρεσόν ο Αναστόπουλος κάνει κινηματογράφο υψηλών αναζητήσεων, τη στιγμή που παραμένει καίρια ρεαλιστής: Η ιστορία ενός δολοφόνου που αναζητεί εξιλέωση (ο Γιώργος Συμεωνίδης στο ρόλο του δολοφόνου Σημαιοφορίδη, ενός «σημαιοφόρου» με κουρελιασμένη σημαία) διαθέτει το συγχρονικό αποτύπωμα της Αθήνας, από τον Κορυδαλλό μέχρι τους δρόμους περιμετρικά της Ομόνοιας, την Αλεξάνδρας και τις βρόμικες υπόγειες διαβάσεις, τα φτηνά διαμερίσματα, εικόνες των σαλών και των αποκλεισμένων, εικόνες με εκπληκτική νοηματική διαύγεια αλλά και αισθητική πληρότητα. Η «μάχη» της εθνικής του Ρεχάγκελ με την Αλβανία αλλά και οι Ελληναράδες στους πέριξ δρόμους να τιμωρούν τους παρακατιανούς που σήκωσαν κεφάλι, οι μαθητικές παρελάσεις με τα Αλβανάκια στις εθνικές επετείους των Ελλήνων ή ο επιτάφιος της Αθήνας την άνοιξη του 2007 με το τελευταίο εθνικοπατριωτικό λογίδριο του Χριστόδουλου στο Σύνταγμα, προτού αρρωστήσει (εξαιρετική η δουλειά στην κάμερα από τον Ηλία Αδάμη).
Βλέποντας την ταινία του Αναστόπουλου είχα την αίσθηση ότι αυτός ο ταλαντούχος κινηματογραφιστής αναστοχάζεται εν έτει 2007 πάνω στις βασικές έννοιες πατρίδα-οικογένεια-θρησκεία. Τίποτε από τα τρία δεν είναι για πέταμα. Αλλά είναι τόσο ριζικός ο επαναπροσδιορισμός που οφείλουμε να κάνουμε (και ο Αναστόπουλος είναι αρκούντως τολμηρός) που ομολογουμένως αναρωτιέμαι αν έχουμε την κριτική ικανότητα και τη διάθεση, τη στιγμή που καταναλώνουμε απερίσκεπτα τους «Ελ Γκρέκο»…
Ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου Γιώργος Παπαλιός δικαιούται να υπερηφανεύεται ότι επί των ημερών του το Κέντρο αποκτά για πρώτη φορά κωδικό στον κρατικό προϋπολογισμό για την χρηματοδότησή του (το αυτονόητο με άλλα λόγια) ωστόσο τα μαντάτα δεν είναι καλά για την παρούσα κατάσταση του ελληνικού σινεμά. Οι υπουργοί Πολιτισμού έρχονται και παρέρχονται, ωστόσο περισσεύουν οι ανέξοδες πολιτικάντικες «δεσμεύσεις» και υποσχέσεις που ουδέποτε υλοποιούνται. Εδώ στη Θεσσαλονίκη όλοι συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι η φετινή χρονιά είναι μια από τις χειρότερες της τελευταίας δεκαετίας, και μάλιστα τα πιο ενδιαφέροντα δείγματα δεν φέρουν τη σφραγίδα της χρηματοδότησης του Κέντρου, σημάδι πως πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν στις επικρατούσες αντιλήψεις στο κτίριο της οδού Πανεπιστημίου.
Το «Valse sentimental» της Κωνσταντίνας Βούλγαρη είναι η εξιστόρηση της δύσβατης σχέσης δύο νέων, εξιστόρηση που πιθανότατα αντανακλά προβλήματα, ευαισθησίες μιας ολόκληρης γενιάς. Ειλικρίνεια στην αφήγηση αλλά και κουραστική χαλαρότητα. Η κάμερα παρακολουθεί αυτό το μετ` εμποδίων «συναισθηματικό βαλς» στα Εξάρχεια, τον Αύγουστο, τότε που τα ρούχα κολλάνε πάνω σου και τις νύχτες δεν μπορείς να κοιμηθείς (η Λουκία Μιχαλοπούλου είναι απέναντι στον Θάνο Σαμαρά, με τον τελευταίο να εκμεταλλεύεται την περίσταση για να ξεδιπλώσει το ταλέντο του).
Σημειώνουμε ακόμη το «ΡVC-1» του Σπύρου Σταθουλόπουλου, που είχαμε δει και στις Κάννες τον Μάιο. Ο νεαρός Θεσσαλονικιός στα 14 χρόνια του μετανάστευσε μαζί με τους γονείς του στην Κολομβία, και η κινηματογραφική του επιδεξιότητα έγινε αμέσως αντιληπτή από τις εταιρείες του Χόλιγουντ.
Η «Έλλη» του επίσης Θεσσαλονικιού Θανάση Καρανικόλα που ζει στη Γερμανία είναι μια εξαίρετη σπουδή χαρακτήρων, με Έλληνες μετανάστες που ψάχνουν τη γλώσσα τους, τη ζωή τους, τη θέση τους, τη χαμένη ταυτότητά τους.
Ακόμη, μόνο θετικά μπορεί να αξιολογηθεί το γεγονός πως ορισμένοι Ελληνες σκηνοθέτες «συνασπίζονται» ξανά σε σπονδυλωτές ταινίες (οι Θανάσης Σκρουμπέλος, Λένα Βουδούρη, Αλ. Παπαηλιού, Δέσποινα Καρβέλα, Γιώργος Καρυπίδης στο «@thens Blogs» και οι Λουκία Ρικάκη, Αγγελος Σπάρταλης, Γιώργος Μπακόλας, Γιώργος Ακσεχερλίδης στο «Την καρδιά μου πλήγωσες»