Μονοδιάστατη βιογραφία “εν κενώ”

Gainsbourg

«Gainsbourg (Vie héroïque)»

Σκηνοθεσία: Ζοάν Σφαρ

Ερμηνεία: Ερίκ Ελμοσνινό, Λούσι Γκόρντον, Λετισιά Καστά, Νταγκ

Τζόουνς, Αννα Μουγκλαλίς, Μιλέν Ζαμπανουά, Σάρα Φορεστιέ, Γιολάντ Μορό

Πιθανότατα η πιο εντυπωσιακή, «αστραφτερή» ταινία της εβδομάδας, βιογραφία του θρύλου της μουσικής, Σερζ Γκενσμπούρ. Δεν πρέπει να χάσετε τους τίτλους αρχής, ένα μικρό αριστούργημα σε κινούμενα σχέδια, οι καλύτεροι κινηματογραφικοί τίτλοι που έχω δει τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, για την ταινία, διατηρώ επιφυλάξεις για την προσέγγιση του (κομίστα) Σφαρ, ο οποίος αν και είναι μακριά από οποιαδήποτε προσπάθεια «αγιοποίησης» του Γκενσμπούρ έχει υποπέσει σε ένα βασικό σφάλμα, το οποίο «παραμονεύει» σε κάθε είδους βιογραφία: Η ταινία ξεκινά με τον μικρό Γκενσμπούρ στα χρόνια της ναζιστικής κατοχής, ένα ταλαιπωρημένο αλλά πανέξυπνο εβραιόπουλο που τριγυρνά στο Παρίσι ανάμεσα στα πόδια των Γερμανών. Υπάρχει μια ολόκληρη σκηνή όπου η τερατόμορφη εβραϊκή φιγούρα μιας ρατσιστικής αφίσας «ζωντανεύει» από τον τοίχο κι αρχίζει να κυνηγάει τον μικρό Γκενσμπούρ στους δρόμους. Με άλλα λόγια, η εμβόλιμη σουρεαλιστική στρατηγική του σκηνοθέτη συνδυάζεται αρχικά με την ανάδειξη του ιστορικού-κοινωνικού πλαισίου που προφανώς καθόρισε την διαμόρφωση της προσωπικότητας του Γκενσμπούρ. Όταν όμως η «αβανταδόρικη» ναζιστική περίοδος ξεπεραστεί, ο σκηνοθέτης εγκαταλείπει εντελώς την υπόμνηση έστω στοιχειωδώς του ιστορικού πλαισίου (π.χ. και εντελώς πρόχειρα, «έκρηξη» του καταναλωτισμού μαζί με την ανάδυση της νεολαιίστικης κουλτούρας στην Ευρώπη, νεανικά κινήματα, Μάης του `68) και «παραδίδει» τον ήρωά του εν κενώ σε μια διαδοχική σειρά γυναικοκατακτήσεων από κρεβάτι σε κρεβάτι, χωρίς να διαφορίζεται στο παραμικρό η κάθε εποχή. Και η ασυνέπεια αυτής της στρατηγικής γίνεται ολοφάνερη όταν, στα 1978, ο Γκενσμπούρ ηχογραφεί μια παρωδία της «Μασσαλιώτιδας», ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων από στρατιωτικούς και ακροδεξιούς, που «εισβάλλουν» ξαφνικά στη μονοδιάστατη μυθοπλασία της ταινίας, δημιουργώντας προφανή σύγχυση στον θεατή, καθώς ανατρέπεται το μοντέλο που είχε υιοθετηθεί. Γιατί το έκανε ο Γκενσμπούρ, εκείνη ειδικά την ιστορική στιγμή; Και γιατί οι αντιδράσεις ήταν τόσο έντονες τότε; Όλα μένουν μετέωρα, όπως και το «τέλος» αυτής της φιλόδοξης, το ξαναλέω, εντυπωσιακής, αλλά συνάμα εξαιρετικά άνισης ταινίας. Πολύ καλός ο Ερίκ Ελμοσνινό στον βασικό ρόλο.

Σχολιάστε

Filed under film reviews

Σχολιάστε